Otwarcie wystawy IPN (foto)

W poniedziałek, 19 stycznia br. w Miejskim Centrum Kultury miał miejsce wernisaż wystawy  „Twarze radomskiej bezpieki”.

Wystawę otworzył poseł Andrzej Bętkowski, który nawiązał do historii skarżyskich działań Służby Bezpieczeństwa. Parlamentarzysta zwrócił szczególną uwagę na fakt, że działalność IPN umożliwia poznanie i odkrycie prawdy o działaczach oraz działalności aparatu bezpieczeństwa. Wrócił także pamięcią do kłopotów ze zmianą nazwy ulicy na Hedy-Szarego. Następnie o historii SB opowiadał pracownik IPN i doktorant UMCS Konrad Słonimski, który scharakteryzował dokumenty ukazane na wystawie oraz opowiedział o Agentach SB.

Wystawa „Twarze radomskiej bezpieki" zawiera biogramy 78 funkcjonariuszy Urzędów Bezpieczeństwa i SB, pracujących w latach 1945-90 w regionie radomskim. Są to przede wszystkim sylwetki osób kierujących pionem SB w Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej (od 1983 r. - Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych) w Radomiu, a więc zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. Służby Bezpieczeństwa (później zastępców szefa WUSW), naczelników i zastępców naczelnika poszczególnych wydziałów oraz kierowników sekcji, odpowiedzialnych za zwalczanie opozycji. Uzupełniają je biogramy komendantów wojewódzkich MO oraz szefów jednostek terenowych UB/SB.

Na panelach ekspozycyjnych autorzy umieścili nie tylko fotografie funkcjonariuszy i dane o przebiegu ich służby, ale również dokumenty ilustrujące pracę radomskich organów bezpieczeństwa. Przykłady nieraz bulwersujące, jak chociażby porwanie przez SB działacza „Solidarności" Stanisława Kucharka, częściej zaś groteskowe. Na jednym z nich można przeczytać, na przykład, podanie por. Jana Koziaka z Wydziału II KW MO w Radomiu o skierowanie na przeszkolenie specjalistyczne w ZSRR. Datowany na 28.04.1982 r. dokument zawiera takie uzasadnienie celowości wyjazdu:

„W obliczu aktualnej sytuacji polityczno-społecznej w naszym kraju odczuwam potrzebę pogłębienia znajomości źródeł ustrojowych w Ojczyźnie Lenina oraz poszerzenia wiedzy zawodowej".

Wystawie towarzyszy liczący 112 stron katalog. Czytelnik znajdzie w nim m.in. zarys historii organów bezpieczeństwa na ziemi radomskiej oraz tabele z pełnym wykazem oficerów piastujących stanowiska kierownicze. Autorzy we wstępie napisali:

„Kim byli funkcjonariusze bezpieki? Strażnikami sowieckiej utopii? „Tarczą i mieczem" władzy ludowej, jak lubią pisać historycy, gotowymi w imieniu tej władzy bić, strzelać, zabijać? A może najpełniej istotę bezpieki oddał jeden z działaczy opozycji, który - nieco ironicznie - skwitował jej „posłannictwo" słowami: „chronili nas przed zgubnym wpływem Herberta i Miłosza. I przed zakusami Radia Wolna Europa?". Ów działacz w 1987 r. wpadł w ręce funkcjonariuszy SB z paczką literatury bezdebitowej. Od przesłuchujących go oficerów usłyszał, że rozpowszechnia treści szkodliwe dla państwa. Absurdalność sytuacji była pewnie oczywista i dla aparatczyków z SB, ludzi już wtedy nieźle wykształconych. Ale działacz musiał być ukarany. I został. „Za Miłosza" otrzymał kilkanaście tysięcy złotych grzywny. Książki przepadły. Wychodząc z komendy dowiedział się jeszcze, że powinien mieć się za szczęściarza, bo kiedyś tacy jak on wędrowali do więzienia. Na kilkanaście nawet lat..."

Wystawę można oglądać do końca stycznia w Miejskim Centrum Kultury.